یکی از مشهورترین و قدیمیترین روشهای درمان بیماران، استفاده از طب سوزنی است. تاریخچه و قدمت این طب به هزاران سال قبل در چین برمی گردد. از قدیم الایام تا به امروز در چین از این درمان برای تسکین درد و بازیابی سلامت استفاده میشود. در این روش با استفاده از سوزن‌های ریز نوک تیز، نقاط خاصی از بدن را هدف قرار می‌دهند و با وارد کردن سوزان‌ها به آن نقاط روند درمان و سلامت را تسریع می‌بخشند. در ادامه سعی داریم در مورد فواید طب سوزنی و چگونگی درمان آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
نحوه عملکرد طب سوزنی
ساکنان چین باستان عقیده داشتند که بدن یک انسان توسط نیروی زندگی بخش و انرژی نامرئی احاطه شده است. آنان معتقد بودند که این نیرو از گذرگاه‌هایی از بدن که جریان بیشتری در آن وجود دارد عبور میکند. پس از گذشت چندین سال از وجود این باور در جامعه چین، این نیرو (چی، شی، QI) نامیده شد. چینی‌ها بر این عقیده بودند که اگر این نیرو در تمام بدن به طور یکسان و در تعادل در رفت و آمد باشد، سلامت جسمی و روحی بیمار تأمین میشود.
این باور به گونه‌ای بود که اگر شخصی در چین بیمار می‌شد، بیماری را به بسته بودن گذرگاه‌های انرژی و یا کمبود انرژی چی در بدن تعمیم می‌دادند. لذا در صورتی که پس از معاینه طبیبان، مشخص شد که مسیر رفت و آمد و جریان انرژی با مشکلی مواجه شده است، پزشک متخصص با استفاده از طب سوزنی آن مانع را شناسایی و رفع می‌کرد.
نحوه درمان اینگونه است که پزشک آموزش دیده، سوزن‌های مورد استفاده را در نقاطی که مربوط به مشکل است وارد میکند تا اعصاب مغز تحریک شوند؛ پس مغز به منطقه درگیر با درد فرمان تسریع در بهبودی را مخابره میکند. پس در ساده‌ترین شکل ممکن میتوان گفت طب سوزنی باعث بازیابی تعادل انرژی در بدن برای به دست آوردن سلامت دوباره است. فواید طب سوزنی نحوه عملکرد آن به قدری گسترده است که نمی‌توان به آسانی و به دور از اصطلاحات پزشکی و با یک تعریف جامع آن را شرح داد.
سوزن خشک چه نوع سوزنی است؟
طب سوزنی از چین شروع شد و به دلیل کارایی بالایی که در درمان و بهبود بیماریها داشت به تمام نقاط جهان گسترش یافت. وقتی که طب سوزنی به غرب رسید با نام سوزن خشک در میان مردم رواج یافت. طب سوزنی که از فرهنگ باستانی چین آغاز شد امروزه به سرعت در حال پیشرفت می‌باشد و به شکل علمی میان مردم مورد استفاده قرار گرفته است. تأثیر مثبتی که وارد کردن سوزن‌ها بر روی سیستم اسکلتی و عضلانی بدن می‌گذارد، امروزه از ثابت شده‌ترین دست یافته‌های علمی است.
از مهم‌ترین فواید طب سوزنی و سوزن خشک میتوان به تأثیر در درمان فیزیوتراپی اشاره کرد. همچنین از این علم، جهت درمان درد‌هایی که در نواحی اسکلتی و عضلانی و عصبی بدن ایجاد می‌شوند نیز استفاده می‌گردد. با تمام این تعاریف طب سوزنی و سوزن خشک دارای تفاوت‌هایی هستند، اما پایه و اساس کار آن‌ها مشترک می‌باشد.
تفاوت سوزن خشک با طب سوزنی چیست؟
در فرهنگ چین از طب سوزنی برای درمان بیماری استفاده می‌شد و فقط افراد محدودی قادر به انجام این کار بودند و عموم مردم اجازه انجام طبابت و استفاده از طب سوزنی را نداشتند. طبیبان ماهر آن دوره با سال‌ها کسب علم و تلاش می‌توانستند به مهارت لازم جهت استفاده از سوزن برسند، اما این روز‌ها از سوزن خشک پس از انجام آزمایش‌ها و به کارگیری تکنولوژی جهت بررسی حالات بدن استفاده می‌کنند. هدف استفاده از سوزن خشک با اهداف رایج در فرهنگ باستانی چین یکی نیستند؛ لذا پس از بررسی همه جانبه سیستم عصبی و با هدف پیشبرد علم از سوزن خشک بهره می‌برند.
خوشبختانه تمام آزمایش‌های مربوطه در مورد تأثیرگذاری طب سوزنی و سوزن خشک، دائماً موفقیت بخش بوده و اکنون از این علم برای درمان و بهبود بسیاری از درد‌های بدن استفاده میشود. فواید طب سوزنی در استفاده امروزی از سوزن خشک نیز وجود دارد. پس نمی‌توان سوزن خشک و طب سوزنی را دو تخصص متفاوت با هم نامید. اما میشود گفت که سوزن خشکی که امروزه مورد قبول دانشمندان و پژوهشگران است در راستای طب سوزنی ۲۵۰۰ ساله چین می‌باشد و هنوز هم دانشمندان و پزشکان امروزی به اندازه فرهنگ چین باستان در به کارگیری این روش درمانی تبحر ندارند.
چگونگی تسکین درد با استفاده از طب سوزنی
با توجه به درد ایجاد شده در بدن، پزشک تصمیم می‌گیرد چه نوع درمانی را در پیش بگیرد. برخی اوقات طبیب تصمیم می‌گیرد که فقط در راستای کاهش درد تلاش کند و یا بنا بر شدت بیماری، روند درمان سریع را در پیش بگیرد. این معاینات و تصمیمات در حین معاینه موجب میشود پزشک نقاط متفاوتی را برای تزریق سوزن انتخاب کند.
- وارد کردن سوزن به برخی از نقاط بدن باعث شل شدن عضله آن ناحیه میشود.
- فرو رفتن سوزن در پوست و ایجاد خراش در پوست بدن باعث میشود که خود بدن شروع به ترشح هورمون جهت درمان و کاهش درد کند. این پاسخ طبیعی بدن نتیجه بخش‌ترین راه درمان است.
- سوزن وارده شده به بدن موجب تحریک اعصاب می‌گردد. تحریک و ایجاد اختلال در اعصاب پیام‌رسان، پیغام‌های ناشی از درد موجود در قسمت دردمند بدن به مغز و نخاع نمی‌رسد. این اختلال و دیر کرد در رسیدن پیام‌ها به مرکز پردازش درد، سبب کاهش درد و بهبودی بیماری میشود.
فواید طب سوزنی در فیزیوتراپی چیست؟
از مهم‌ترین فواید طب سوزنی در فیزیوتراپی میتوان به درمان موارد زیر اشاره کرد.
- درمان آسیب‌هایی که بر اثر فعالیت بیش از حد به عضله وارد شده است.
- کاهش درد بعد از عمل جراحی
- درمان آسیب‌های ناشی از تصادف
- درمان سردرد
- کاهش درد کمر و گاهی اوقات رفع کامل این درد
- کاهش درد دیسک کمر
طب سوزنی توانایی درمان چه بیماری هایی را دارد؟
علم پزشکی، امروزه با تجویز داروهای شیمیایی با عوارض بیشماری سروکار دارد. این عوارض گاهی اوقات به قدری شدید میشود که پزشک را برای تجویز آن در مضیقه قرار می‌دهد. این قرار گرفتن در تنگنا موجب شده است تا پزشکان و متخصصان دائماً در حال مطالعه کتب قدیمی جهت استفاده از روشهای قدیمی و به دور از استفاده از مواد شیمیایی باشند.
طب سوزنی یکی از شگفت انگیزترین راه‌های درمانی بدون عوارض خطرناک است. به همین دلیل در عصر امروزی نیز استفاده از آن همچون گذشته رواج یافته است. این روش درمانی با اینکه جزو قدیمیترین راه‌های درمان به شمار میرود، اما همچنان توانایی رفع مشکلاتی همچون موارد زیر را دارد. دقت داشته باشید که فواید طب سوزنی تنها به درمان این بیماری‌های خلاصه نمی‌شود و این روش درمانی بسیار گسترده‌تر از چند مورد نامبرده شده است.
چرا طب سوزنی خوب است؟
- مشکلات عضلانی
- تهوع
- سردر‌های میگرنی
- رفع استرس
- درمان افسردگی
- رفع بی‌خوابی
- درمان ناباروری
- تاثیر بر سلامت پوست و رفع بیماری‌های پوستی
- درمان سیاتیک
- بهبود آرتروز
- درمان چاقی
- رفع کمردرد
- درمان گردن درد
- درمان سینوزیت
- درمان رماتولوژیک
- کاهش عوارض بیماری‌های ریوی
- درمان بیماری‌های گوارشی
- افزایش سلامتی کبد
- تاثیر بر اعصاب و روان
- رفع مشکلات زنان
- کاهش اختلالات جنسی
- موثر در ترک دخانیات
- موثر در روند درمان سرطان
- تاثیر‌گذار بر کاهش تکانش‌های بدن
عوارض استفاده از طب سوزنی
در کنار تمام فواید طب سوزنی، این درمان عوارضی هرچند کم و ناچیز را دارد. پس از استفاده از سوزن و فرو کردن آن در ناحیه مورد نظر، ممکن است درد تا لحظه‌ای که سوزن در پوست قرار دارد وجود نداشته باشد؛ اما بعد از خارج کردن سوزن‌ها در ناحیه عضلانی تحت درمان، درد حس میشود که امکان دارد از چند ساعت تا دو روز ادامه داشته باشد.
چه افرادی نباید از طب سوزنی استفاده کنند؟
با اینکه فواید طب سوزنی بیشمار است، اما همچنان استفاده از آن برای برخی از افراد با شرایط زیر خطر آفرین است.
- بچه‌های ۱۲ ساله که در سن رشد قرار دارند.
- بانوان باردار اجاره استفاده از طب سنتی را مخصوصاً در ماه‌های اول بارداری ندارند.
- اشخاصی که با بیماری روماتیسم درگیر هستند.
- افرادی که با مشکلات قلب و عروقی دست و پنجه نرم می‌کنند و در قلب آن‌ها از باتری و ضربان ساز استفاده شده است.
- مبتلایان به هموفیل در صورت استفاده از طب سوزنی نتیجه عکس خواهند گرفت.
- افراد درگیر با مشکلات خونی بهتر است از روش درمانی طب سوزنی استفاده نکنند.
- اشخاص مبتلا به بیماری‌های عفونی بهتر است درمان دیگری به جز طب سوزنی را برای بهبود خود انتخاب کنند.
- تمام کسانی که مشغول به خوردن قرص‌های ضد انعقاد خون هستند اجازه انجام طب سوزنی را ندارند.
- اگر در عروق نارسایی وجود داشته باشد، شخص نباید به درمان از راه طب سوزنی روی بیاورد.
- مبتلایان به فشار خون به هیچ عنوان به استفاده از طب سوزنی فکر نکنند.
با چند جلسه طب سوزنی درمان خواهید شد؟
چون طب سوزنی درمان بیماری‌های گوناگونی را بر عهده دارد، مشخص کردن تعداد جلسات درمان امکان‌پذیر نیست. چرا که هر کدام از بیماریها متناسب با نوع و شدت مریضی تعداد جلسات مختلفی را نیاز دارد.